درمان درد مچ پا بعلت آسیب به ساختار،مفاصل و رباط پا با طب فیزیکی

درد مچ پا یک مشکل آزاردهنده است که بسیاری از افراد حداقل یک بار یا بیشتر، آن را در طول زندگی خود تجربه می‌کنند. این عارضه می‌تواند بر هر حرکت مچ پا، حتی عمل ساده‌ی ایستادن، تأثیر منفی داشته باشد. درد در مفصل مچ پا، غالباً نتیجه‌ی یک عدم تعادل رایج اسکلتی عضلانی است که به واسطه‌ی تعدادی از ساختارها و/ یا عضلات در بدن ایجاد می‌شود که به درستی کار نمی‌کنند.

علت‌ها و علائم رایج درد مچ پا

همانطور که پزشکان می‌گویند، علت‌های رایج درد مچ پا، ناشی از موارد زیر هستند:

در رفتن مچ پا

در رفتن مچ پا یکی از اصلی‌ترین علل درد آن می‌باشد. در رفتگی مچ پا، که به نام پیچ‌خوردگی مچ هم شناخته می‌شود، به دلیل چیزی است که در زمان آسیب به مچ اتفاق می‌افتد. مچ پای شما می‌چرخد، به این معنی که تمام وزن شما بر روی یک طرف پایتان قرار می‌گیرد. این انتقال وزن سریع، باعث کشش بیش از حد رباط‌ها در مچ می‌شود و به همین دلیل، این رباط‌ها می‌توانند بسیار دردناک شوند. اگر مچ پای شما دچار در رفتگی شود، شما معمولاً فوراً تورمی را در اطراف استخوان مچ پا و مقداری کبودی را در روز بعد از اتفاق، مشاهده می‌کنید. همچنین در یک طرف پا و در جایی که رباط‌ها بیش از حد کش آمده اند، درد احساس می‌کنید.

شکستگی‌ها

شکستگی در مچ پا ممکن است به دو شکل اتفاق بیفتد:

• اولین شکل، نتیجه‌ی مستقیم یک ضربه‌ی ناگهانی است. این شکستگی باعث بروز آسیب بسیار از لحظه‌ی وقوع تصادف شده و شما بسیاری از علائم مشابه با علائم در رفتگی مچ پا را تجربه خواهید کرد.
• دومین شکل شکستگی آن است که در طول زمان اتفاق می‌افتد. اگر از مچ پای خود، با افزایش تمرینات یا طولانی کردن مسافت پیاده‌روی یا دویدن سریع، بیش از حد کار بکشید، ممکن است در یکی از استخوان‌های مچ پای خود دچار شکستگی شوید. درد ناشی از این شکل شکستگی، معمولاً تدریجاً زیاد شده و در زمانی که ورزش نمی‌کنید، ممکن است بسیار کند باشد، اما در زمان راه رفتن یا دویدن زیاد می‌شود. هر دو نوع شکستگی، باید به عنوان یک مورد پزشکی اورژانسی مورد توجه قرار بگیرد، بنابراین اگر درد مچ پا را به شکلی که توصیف شد تجربه می‌کنید، سریعاً خود را به مراکز اورژانس برسانید.

جابجا شدن

جابجا شدگی به این معنی است که استخوان شما دیگر در جایی که باید، نیست و این مورد هم نیاز به درمان اورژانسی دارد. قطعاً اگر خود استخوان مچ جابجا شود، مشخص کردن آن دشوار نیست و نیازی نیست که شما این مقاله را بخوانید تا ببینید آیا دچار این جابجایی شده اید یا خیر، پای شما به احتمال زیاد در جهتی متفاوت با همیشه قرار خواهد گرفت. دلیلی که این دلیل در لیست ما قرار گرفته است ایناست که استخوان کوچکی در پا وجود دارد که می‌تواند در زمان در رفتن مچ پا، جابجا شود. تشخیص این مورد بسیار سخت است چرا که ظاهر پا تغییر نمی‌کند. اگر پس از گذشت یک ماه یا بیشتر از در رفتن مچ پا، هنوز در آن ناحیه درد دارید، این می‌تواند نشانه‌ای باشد از اینکه در زمان در رفتن مچ پا، یک استخوان جابجا شده است.

آرتروز

آرتروز التهاب بافت‌هایی است که مفاصل شما را به خط می‌کنند. این التهاب می‌تواند باعث درد، تورم و آسیب به مفصل شود.

اگر به صورت درمان‌نشده رها شود، درد آزاردهنده‌ی پا و درد مچ پای ناشی از آرتروز ممکن است بدتر شوند و نهایتاً تا جایی شما را اذیت کنند که نتوانید حتی مسافت‌های کوتاهی را راه بروید. آرتروز شدید می‌تواند تحرک شما را محدود کرده و بر کیفیت زندگی شما اثر بگذارد، با این حال، با درمان صحیح، می‌توانید پیشرفت آرتروز را کند کرده و زندگی سازنده‌تری را داشته باشید. آرتروز در هر فردی متفاوت است، بنابراین پزشک با شما درباره‌ی مناسب‌ترین گزینه‌های درمانی برای شما بحث خواهد کرد.

انحراف شست

انحراف شست یک برآمدگی متورم و استخوانی است که در پایه‌ی انگشت بزرگ پا و در جایی که این انگشت به پا متصل می‌شود، شکل می‌گیرد. انحراف شست از فشار انگشت شست در مقابل انگشت همسایه‌ی آن ایجاد می‌شود که باعث می‌شود مفصل این انگشت متورم شده و برآمده شود و نهایتاً درد پا را ایجاد نماید. این بدشکلی رایج می‌تواند ناشی از پوشیدن کفش‌های به شدت تنگ باشد یا در نتیجه‌ی یک نقص ساختاری ژنتیکی یا مشکل پزشکی مانند آرتروز، ایجاد شود. انحراف شست با گذشت زمان و به آهستگی بدتر می‌شود، و، اگر خیلی شدید گردد، می‌تواند مانع توانایی راه رفتن شده و ریسک ایجاد آرتروز و/ یا بورسیت را بالا ببرد.

سندروم تونل تارسال

تونل تارسال فضایی است که در آن عصب پا (عصب تیبیال) به سمت مچ پا پایین می‌رود. ساختارهای زیاد دیگری نیز مانند تاندون‌ها، رگ‌ها و شریان‌ها در این تونل یافت می‌شوند که امکان توسعه‌ی آن را ایجاد می‌نمایند.

سندروم تونل تارسال زمانی اتفاق می‌افتد که این تونل متورم شده، عصب تیبیال را فشرده کرده و باعث ایجاد درد، سوزش و مور مور در درون مچ پا، پاشنه، قوس پا و کف پا شود. علائم این سندروم با گذشت زمان پیشرفت کرده و معمولاً با افزایش فعالیت‌هایی مانند راه رفتن یا ورزش کردن، زیاد می‌شود. ایستادن طولانی مدت در یک مکان نیز می‌تواند یکی از فاکتورهای تشدید این عارضه باشد.

اختلالات مچ پا چگونه تشخیص داده می‌شوند؟

برای تشخیص اختلال مچ پا، پزشک شما علائم شما را مورد ارزیابی قرار داده، مچ و پای شما را معاینه کرده و درباره‌ی هرگونه آسیبی که اخیراً به شما وارد شده است، سؤال می‌پرسد.

برای یافتن هرگونه شکستگی یا کشیدگی تاندون، آزمایشات تصویربرداری مورد نیاز هستند. این آزمایشات شامل

• اشعه‌ی ایکس
• ام آر آی
• سی تی اسکن

می‌باشند.

اختلالات مچ پا چگونه درمان می‌شوند؟

درمان به وضعیت شما و علائمتان بستگی دارد. درمان‌ها می‌توانند شامل گزینه‌های با و بدون جراحی باشند.

درمان‌های مقدماتی

گزینه‌های درمانی بدون جراحی و مقدماتی شامل موارد زیر می‌باشند:

• دریافت داروهایی مانند ایبوپروفن و آسپرین برای کاهش تورم و التهاب
• استراحت و بلند کردن مچ پا
• قرار دادن بسته‌های یخ برای کاهش تورم
• بستن بانداژها یا قالب‌های منقبض کننده برای بی‌حرکت کردن مچ پا

کفی‌های کفش

کفی‌های کفش لایه‌ای، می‌توانند فشار وارد بر مفصل مچ پا در زمان راه رفتن را کاهش داده و همچنین چرخیدن مچ پا را کم کنند. پزشک می‌تواند یک کفی پیش ساخته یا مخصوص به شما را تجویز کند. پزشک همچنین می‌تواند کفش‌های راکر را تجویز کند، که دارای کفی مدور از جلو تا پشت هستند. کفی‌های مدور به انحنای کمتر مچ پا در هنگام راه رفتن نیاز دارند، با این حال، برخی از افراد استفاده از این کفی‌ها را دشوار یافته و در زمان پوشیدن آنها ثبات کمتری دارند.

تجهیزات پشتیبان ارتوپدی (تجهیزات ارتز)

محصولات ارتوپدی خاصی ممکن است برای کمک به ثابت کردن یا کم کردن فشار بر روی مچ پا استفاده شوند. برخی از نمونه‌های این محصولات شامل موارد زیر هستند:

• بریس‌های کشسانی که در اطراف مچ و پا پیچیده شده و پشتیبانی بیشتری را برای مچ پا فراهم می‌کنند.
• بریس پلاستیکی سخت که در اطراف پشت مچ پا و پایین پا بسته شده، تحرک مچ را محدود کرده و درد را کاهش می‌دهد.
• عصا (که در طرف مخالف مچ آسیب‌دیده استفاده می‌شود) یا واکر، ممکن است برای افرادی که دچار مراحل نهایی آرتروز مچ پا هستند، مورد نیاز باشند.

تزریقات کورتیزون (استروئید)

برای بیشتر افراد، تزریق مقدماتی کورتیکواستروئید، باعث کاهش تورم و درد می‌شود. اگر درد بیمار به اندازه‌ی کافی تسکین نیابد، پزشک احتمالاً انجام تزریق دوم را پیشنهاد می‌کند. برای محافظت از بافت نرم مفصل، بین تزریقات باید حداقل 4 تا 6 ساعت فاصله باشد. اگر بیمار پس از انجام تزریق دوم تسکین نیافت یا بهبودی کمی حاصل شد، آنگاه انجام تزریق سوم احتمالاً بی فایده خواهد بود و این کار معمولاً توصیه نمی‌شود.

فیزیوتراپی

یک فیزیوتراپیست می‌تواند تمرین‌های خاصی را برای کشین بافت‌های نرم مفاصل مچ پا و تجدید عضلات اطراف آن به بیمار آموزش دهد که از طریق آنها، قدرت پشتیبانی مفصل بالا رفته و هرچه کمتر مستعد از دست رفتن غضروف در آینده می‌شود. یک برنامه‌ی فیزیوتراپی برای درمان آرتروز مچ پا باید به آهستگی پیشرفت کرده و نیازهای خاص بیمار و شرایطی که در طی درمان پیش می‌آیند را مد نظر قرار دهد. در فیزیوتراپی، پزشک ممکن است درمان‌های زیر را انجام دهد:

• سونوگرافی: سونوگرافی معالج، یک درمان رایج برای انواع مختلفی از عارضه‌های اسکلتی عضلانی مانند درد مچ پا می‌باشد. سونوگرافی درمانی شامل انجام لرزش‌های مکانیکی با فرکانس بالا به وسیله‌ی تبدیل انرژی الکتریکی به امواج صوتی، می‌باشد.
• ماساژ: ماساژ بافت‌های عمیق یک تکنیک است که بر روی بافت‌های عضلانی عمیق‌تر تمرکز داشته و می‌تواند به آزاد شدن تنش در پایین پا و مچ پا، کمک کند. ماساژ، بافت‌های عضلانی موجود در پا را شل کرده و از جریان یافتن صحیح خون و اکسیژن که احتمالاً تحت تأثیر فاسیایت کف پا بوده اند، اطمینان می‌دهد.
• طب سوزنی: طب سوزنی (وارد کردن سوزن‌ها به نقاطی که در نواحی دردهای بزرگ قرار دارند) روند بهبودی شما از کشیدگی‌های مچ پا را تسریع کرده و به شما کمک می‌کند تا از باقی ماندن تورم و درد در مچ پا اجتناب کنید.

درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)

درمان با PRP تمرکز بر پلاکت‌هایی است که در مقدار کمی از پلاسمای خود فرد، معلق شده اند. در بیشتر مواقع، این کار به صورت یک فرایند 50 دقیقه‌ای در مطب انجام می‌گیرد. خون چرخانده یا سانتریفیوژ می‌شود و پلاکت‌ها ایزوله می‌گردند.

پلاکت‌ها، هسته‌های کوچکی در خون هستند که دارای فاکتورهای رشدی متعدد یا قدرت بهبود می‌باشند. با متمرکز کردن قدرت بهبود در مقدار کوچکی از حجم پلاسما و در زمان معرفی آن به تاندون‌ها یا رباط‌های پاره شده، عمل بهبودی برانگیخته می‌شود. در عارضه‌ی آرتروز این درمان‌ها، التهاب را کاهش داده، روند تخریب را برعکس کرده و یک فرایند آنابولیک را ایجاد می‌کنند.

ورزش برای درد مچ پا

افرادی که از آسیب به مچ پا رنج می‌برند، می‌توانند درد خود را با انجام حرکت‌های زیر تسکین دهند:

چه زمانی عمل جراحی مورد نیاز است؟

 شکستگی‌های شدید یا پاره شدن تاندون‌ها ممکن است به درمان جراحی نیاز داشته باشند. فرایندهای جراحی برای درمان اختلالات مچ پا نظیر موارد زیر، استفاده می‌شوند:

• انجام بازسازی برای تجدید استخوان‌ها، تاندون‌ها و رباط‌ها در مچ پا
• رفع بافت آسیب دیده (دبریدمان)
• تطویل عضلات ساق پا برای کاهش فشار بر روی تاندون آشیل
• ترکیب استخوان‌های مچ برای ثبات بیشتر آنها (خشک کردن مفصل)
• جابجایی مفصل مچ پا (مفصل‌سازی)

دورنمای طولانی مدت یک اختلال مچ پا چگونه است؟

اگر دچار اختلال در مچ پا باشید، دورنمای طولانی مدت شما به شدت اختلال و مقدار آسیب وارد شده به مچ، بستگی دارد. این دورنما همچنین به میزان نیاز شما به انجام عمل جراحی، وابسته است.

در رفتگی‌های مچ کاملاً شایع بوده و معمولاً در شش هفته بهبود می‌یابند. نتایج مشابه مورد انتظار هستند اگر دچار شکستگی مچ پا شده و به جراحی نیاز نداشته باشید.

اگر اختلال مچ به جراحی نیاز داشته باشد، بهبودی کامل ممکن است چند هفته یا ماه به طول انجامد. شما همچنین به انجام فیزیوتراپی برای کمک به تقویت مچ پای خود نیاز دارید. فیزیوتراپی حداقل 12 ماه طول می‌کشد.

گرچه جراحی برای بیشتر اختلالات مچ می‌تواند در بهبود تحرک کمک‌کننده باشد، اما تمامی فرایندهای جراحی دارای ریسک‌های بالقوه‌ای نظیر عفونت و آسیب به عصب می‌باشند.