درمان دیسک گردن همراه با ضعف ،بی حسی و سوزن شدن مفاصل و عضلات گردن

بیرون‌زدگی دیسک معمولاً در قسمت کمر ایجاد می‌شود، ولی امکان دارد در مهره‌های گردن نیز ایجاد شود. این بخش از ستون مهره در قسمت گردن قرار داشته و به سمت داخل خمیده می‌شود. فتق دیسک گردن به علل مختلفی مانند سانحه، اختلال در وضعیت بدنی یا ساییدگی دیسک با افزایش سن ایجاد می‌شود.

مهره‌ها بر اساس اولین حرف محل و ترتیب قرارگیری نام‌گذاری می‌شوند؛ اولین مهره گردنی C1  و آخرین مهره C7 نام دارد. دو بخشی که معمولاً فتق دیسک در آن بیشتر ایجاد می‌شوند عبارتند از C5-C6 و C6-C7. نام ریشه‌های عصبی آسیب‌دیده به ترتیب C6 و C7 می‌باشد. البته امکان دارد دیسک گردن در بخشهای دیگر نیز ایجاد شود.

علل ایجاد فتق دیسک گردن

• ترک خوردگی یا تغییر شکل مهره خطر بیرون‌زدگی دیسک را افزایش می‌دهد. امکان دارد ماده ژله‌مانند داخل دیسک از شکاف خارج شود. همچنین ممکن است کل دیسک بیرون بزند.
• چنانچه مقدار ماده ژله‌ای داخل دیسک کاهش پیدا کند، امکان دارد دیسک ضعیف شود. در نتیجه نرمچه یا بالشتک دیسک از بین رفته و از بین مهره‌ها بیرون می‌زند. دیسک‌ها معمولاً با افزایش سن ضعیف‌تر می‌شوند.
• آسیب‌دیدگی گردن می‌تواند باعث تضعیف دیسک و یا بیرون‌زدگی آن شود.

علائم بیرون‌زدگی دیسک

علائم دیسک گردن می‌توان بر گردن، شانه‌ها، دست‌ها و انگشتان اثر گذاشته و گاهی این علائم کنار آمدن با این عارضه را دشوار می‌سازند. هنگامی که علائم در دستها نیز مشاهده شوند، بیمار بایستی هرچه سریعتر برای جلوگیری از ایجاد عوارض بیشتر، برای درمان به پزشک مراجعه کند. علائم و نشانه‌های فتق دیسک بسیار به محل بیرون‌زدگی بستگی دارد.

ستون مهره به هفت قسمت تقسیم شده و محل دیسک بوسیله دو استخوان گردنی که دیسک بین آنها قرار می‌گیرد تعیین می‌شود. عصبی که در اثر فتق آسیب دیده است، و دیگر بخشهای آسیب‌دیده نیز به همین ترتیب تعیین می‌شوند. به عنوان مثال فتق دیسک بین استخوانهایC3 و C2 ایجاد شده است؛ در این حالت ریشه عصبی آسیب‌دیده در اثر فتق دیسک C3 خواهد بود. نشانه‌های دیسک گردن عبارتند از گردن‌درد ، ضعف عضلانی، بی‌حسی و احساس سوزن‌سوزن شدن که بسته به محل فتق دیسک و شدت عارضه می‌تواند بر مهارت و قدرت حرکتی تأثیر بگذارد.

تشخیص دیسک گردن

با توجه به علائم کمردرد، گردن‌درد یا درد دست و پا، تشخیص دیسک گردن بوسیله پزشک انجام می‌شود. پزشک سابقه و علائم بیمار را بررسی کرده و او را معاینه می‌کند. چنانچه دیسک گردن تشخیص داده شود، پزشک معمولاً از آزمایشهای تصویربرداری برای تأیید بیماری استفاده می‌کند.

این آزمایشها عبارتند از:

• توموگرافی رایانه‌ای (سی تی اسکن): روشی غیرتهاجمی بوده که از اشعه ایکس برای تولید تصاویر سه‌بعدی از ستون مهره استفاده می‌کند. سی تی اسکن می‌تواند بیرون‌زدگی دیسک را نمایش دهد.
• تصویرسازی تشدید مغناطیسی (ام آر آی): بهترین روش برای تشخیص فتق دیسک است. ام آر آی از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصویر از ستون مهره استفاده می‌کند و قادر است جزییات دیسک، نوکلئوس (ماده ژله‌مانند داخل دیسک) و آنولوس (لایه نرم بیرونی) را نمایش دهد. ام آر آی همچنین می‌تواند آسیب‌دیدگیهایی که قبلاً ایجاد شده و بهبود یافته‌اند و همچنین جزییات ستون مهره که با اشعه ایکس قابل مشاهده نیستند را نمایش دهد.
• میلوگرافی : در این روش تصویربرداری با اشعه ایکس، رنگ به داخل مایع نخاعی تزریق می‌شود. با این روش می‌توان فتق دیسک را شناسایی کرد. معمولاً از سی تی اسکن پس از میلوگرافی استفاده می‌شود.
• الکترومیوگرافی و بررسی هدایت عصبی (نوار عصب و عضله) (EMG/NCS) : این آزمایش فعالیت الکتریکی در اعصاب و عضلات را اندازه می‌گیرد. با استفاده از این آزمایش می‌توان وجود آسیب عصبی یا فشردگی اعصاب را تشخیص داد.
• پس از تشخیص عارضه، شخص مبتلا به دیسک بایستی برای ارزیابی کامل و دریافت برنامه درمانی به مرکز تخصصی امور ستون فقرات مراجع کند.

روشهای درمان بیرون‌زدگی دیسک

روش‌های درمان بسته به شرایط مختلف دیسک، متفاوت می‌باشند. درمان‌های غیرجراحی با استفاده از دارو معمولاً برای کنترل درد و علائم کافی می‌باشند.

استراحت

معمولاً 1 تا 2 روز استراحت مطلق باعث فروکش کردن درد شدید گردن می‌شود. استراحت نباید از 48 ساعت تجاوز کند. پس از بازگشت به فعالیتهای عادی روزانه بایستی در طول روز نیز به طور مکرر استراحت کرد، ولی باید از نشستن طولانی‌مدت اجتناب کرد. حرکات خود را آگاهانه و کنترل‌شده انجام دهید. در انجام فعالیتهای روزانه خود تغییراتی ایجاد کنید و از انجام حرکاتی مانند خم شدن به جلو و بلند کردن اشیای سنگین که باعث ایجاد درد می‌شوند خودداری کنید.

درمان با استفاده از حرارت

افراد که از ناحیه گردن آسیب دیده‌اند، به احتمال زیاد دچار اسپاسم عضلانی متوسط تا شدید شده و گاهی قادر به انجام فعالیتهای روزانه نیز نمی‌باشند. برای تسکین این اسپاسمها، پد حرارتی یا کمپرس گرم را در طول روز به طور مرتب روی گردن خود قرار دهید.

مصرف دارو

درمان اولیه برای تسکین درد ناشی از دیسک گردن شامل مصرف داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن برای کاهش درد می‌باشد. با استفاده از این داروها می‌توان التهاب اعصاب در اثر فتق دیسک یا تنگی کانال نخاعی را کاهش داد.

• داروهای استروئیدی خوراکی : این داروها را می‌توان تنها به مدت یک هفته برای درد شدید نیز استفاده کرد.
• داروهای مخدر ضد درد ( نارکوتیک) و شل‌کننده‌های عضلانی : می‌توان به صورت موقتی برای دردهای شدید استفاده کرد.
• تزریق آستروئید اپیدورال و مفصل فاست : این روش را نیز می‌توان برای موارد شدید استفاده کرد و در صورتیکه با برنامه‌های توانبخشی همراه شود، بیشترین تأثیر را دارد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی و ورزش به کاهش درد در دستان و کنترل اسپاسم عضلانی کمک می‌کنند. فیزیوتراپی شامل موارد زیر است:

درمان دستی (کایروپرکتیک)

درمان دستی و ماساژ  عبارتست از درمان دستی کایروپرکتیک که بوسیله افراد باتجربه و ماهر برای کاهش درد ناشی از اختلالات مفصل در گردن استفاده می‌شود. توصیه می‌شود که به جای درمان دستی با فشار زیاد از درمان دستی ملایم استفاده شود تا علائم تشدید نشوند.

تراکشن (کشش)

برخی از افراد برای کاهش فشار وارد بر اعصاب از تراکشن استفاده می‌کنند. البته این روش در همه موارد موفقیت‌آمیز نیست. بیمارانی که  این روش را کار می‌گیرند، می‌توانند پس از درمان زیر نظر متخصص در منزل نیز از وسیله مخصوص تراکشن استفاده کنند. به غیر از این روش و دیگر گزینه‌های درمانی دستی، پزشکان همچنین از سونوگرافی، شاک ویو، لیزردرمانی و طب سوزنی برای کاهش درد و افزایش جریان خون استفاده می‌کنند.

ورزش برای درد دیسک گردن

تمرینها و حرکتهای توصیه‌شده توسط پزشک برای تسکین درد دیسک گردن به شرح زیر می‌باشند :

داخل بردن چانه

یک تمرین ساده و مؤثر برای گردن، داخل بردن چانه است. بسته به نوع آسیب‌دیدگی و میزان مورد نیاز توانبخشی می‌توان این تمرین را در وضعیتهای گوناگون انجام داد.

• روی یک صندلی نشسته و پشت خود را صاف نگه دارید.
• انگشت خود را روی جلوی چانه خود قرار دهید.
• بدون اینکه سر به سمت پایین رفته یا به پایین نگاه کنید، چانه را به سمت گردن حرکت دهید.
• چانه را برای چند ثانیه به همین وضعیت نگه داشته و سپس به آرامی آن را به وضعیت اولیه بازگردانید. در صورتیکه برای مدت طولانی در وضعیت نشسته قرار دارید، هر 20 تا 30 دقیقه دو یا سه بار این حرکت را تکرار کنید.

فشردن استخوان کتف

وضعیت بد بدنی بر مهره‌ها تأثیر منفی گذاشته و فشار وارد بر دیسک بیرون‌زده را افزایش می‌دهد. انجام حرکات ورزشی برای بهبود وضعیت بدنی باعث تسکین درد و تقویت عضلات نگه‌دارنده گردن و ستون مهره می‌شود.

• در حالت ایستاده قرار گرفته، پاها نزدیک به هم باشد و دستها در دو طرف بدن قرار بگیرند.
• نفس را داخل برده و شانه‌ها را به طرف بالا ببرید. سپس شانه‌ها را به سمت عقب و پایین برده و به آرامی از پشت به همدیگر نزدیک کنید. حالا نفس را خارج کنید و  درحالیکه شانه‌ها به یکدیگر نزدیک هستند تمرین داخل بردن چانه که در بالا شرح داده شد را انجام دهید.
• برای چند ثانیه در همین حالت بمانید و سپس رها کنید. این حرکت را دو یا سه بار انجام داده و چندین بار در روز این وضعیت بدنی را تمرین کنید.

چرخش گردن

این حرکت را می‌توان در حالت خوابیده، نشسته یا ایستاده انجام داد.

• نگاه به سمت مستقیم باشد و دستها را برای جلوگیری از حرکت شانه‌ها محکم در یکدیگر قفل کنید.
• به آرامی گردن را بچرخانید بطوریکه چانه به شانه نزدیک شود، و هنگامی که فشار را احساس کردید متوقف شوید.
• این حالت را برای 10 تا 30 ثانیه حفظ کرده و سپس سر را به وضعیت اولیه بازگردانید. این حرکت را برای سمت مخالف نیز انجام دهید.

تزریق اوزون

اوزون‌تراپی  یک روش درمانی بدون استفاده از جراحی برای درمان آسیب‌دیدگی لیگامنت و مفاصل است. این تزریق ترکیبی از هومیوپاتی، ویتامین‌ها، مواد مغذی و مهمتر از همه اوزون است. اوزون‌درمانی برای بهبود جریان خون جهت درمان بخشهای آسیب‌دیده از ترکیب اوزون (O3) و اکسیژن (O2) با مقادیر متفاوت استفاده می‌کند.  این روش درمانی برای درمان گردن‌درد، کمردرد، التهاب مفاصل ران و زانو، درد شانه و آرنج، تخریب دیسک، آسیب‌دیدگی مفاصل شانه و بسیاری از مشکلات عضلانی-اسکلتی استفاده می‌شود. درمان به این روش به میزان 75 درصد در تسکین کامل درد موفقیت‌آمیز است.

ترکیبی از گاز اوزون و بلوکهای سازنده بافت به درون مفاصل و قسمتهایی که جذب اکسیژن در آنها کاهش یافته است تزریق می‌شود تا بهبود حاصل شود. از این ترکیب بیشتر در آسیب‌دیدگیهای تخریب بافت، آرتروز یا آسیبهای دیسک گردن استفاده می‌شود.

درمان به روش پی آر پی

پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) یک روش درمانی کم‌تهاجمی احیاکننده است. در حالیکه این روش برای فتق شدید دیسک گردن مناسب نمی‌باشد، برای آسیب‌دیدگی‌های خفیف مؤثر است. پی آر پی نوعی از پلاسمای خون همراه با پلاکت، سیتوکین، پروتئین بیواکتیو (زیست‌فعال) و فاکتورهای رشد بوده که باعث تسریع فرایند بهبود می‌شوند.

این فاکتورهای رشد سیگنالهایی را برای ترمیم سلول بنیادی و رشد در قسمتهای آسیب‌دیده به بدن ارسال می‌کنند. احتمالاً در ناحیه تزریق درد ایجاد شده که تا حدود یک هفته پس از تزریق ادامه خواهد داشت. درمان پی آر پی در طول دوره یک تا سه ماه باعث بهبود آسیب‌دیدگی می‌شود. اگرچه این مدت زمان از فردی تا فرد دیگر متفاوت می‌باشد.

چه زمانی برای درمان دیسک گردن باید از جراحی استفاده کرد؟

در بیشتر موارد، علائم دیسک گردن حداکثر پس از چند ماه بهبود پیدا می‌کنند. ولی گاهی این علائم بیش از 12 هفته نیز ادامه پیدا می‌کنند. در صورت ادامه علائم و وجود درد شدیدی که مانع از زندگی عادی شود، احتمالاً به جراحی نیاز است.

چنانچه فیزیوتراپی یا دیگر روشهای تسکین درد تأثیر نداشتند، احتمالاً بایستی از جراحی کم تهاجمی استفاده کرد. در ابتدا بایستی با پزشک در ارتباط با تمامی موارد مرتبط با دیسک گردن و نوع جراحی مورد نیاز مشورت کرد. گاهی برای کسب اطلاعات کافی نیاز است تا با بیش از یک متخصص امور ستون فقرات مشورت شود. با توجه به محل آسیب‌دیدگی و شدت آسیب از روشهای جراحی متفاوتی استفاده می‌شود.

کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.